Khi một đứa trẻ lớn lên không thành công trong cuộc sống, luôn buồn bã chán nản, có nhiều suy nghĩ tiêu cực, rất có thể đó là hậu quả do cách cư xử của bố mẹ trong quá khứ.
Thực tế, để ảnh hưởng tới sự phát triển của một con người cần rất nhiều yếu tố xung quanh, từ điều kiện kinh tế xã hội nơi đứa trẻ sinh sống, môi trường sống và cả trình độ giáo dục của bố mẹ chúng nữa.
Chẳng có một phương pháp nuôi dạy trẻ nào đáp ứng đủ điều kiện để được coi là lý tưởng cả, bởi điều đó còn phụ thuộc vào hoàn cảnh của từng gia đình.
Tuy nhiên, chính thái độ của bố mẹ đối với con cái mới là tác nhân trực tiếp gây ảnh hưởng đến tương lai sau này của đứa trẻ.
Những người không thành công, thường xuyên có vấn đề về tâm lý như trầm cảm, lo âu có khả năng cao là hậu quả của 9 cách cư xử của cha mẹ trong quá khứ sau đây:
1. Bố mẹ không động viên con mình sống tự lập
Năm 1997, một nghiên cứu của Đại học Vanderbilt , bang Tennessey, Mỹ đã chỉ ra rằng các vị phụ huynh có xu hướng kìm cặp, bao bọc con mình quá mức sẽ gây ra nhiều hệ lụy xấu sau này cho đứa trẻ. Cụ thể, đứa trẻ sẽ thiếu tự tin và trở nên quá dựa dẫm.
Thật, chẳng cần đến bất cứ báo cáo khoa học hay công bố cao siêu gì, chỉ cần nhìn cái cách mà ông bà, bố mẹ ủ con trong ổ, giam hãm bên trong 4 bức tường vì sợ con ốm, con đau, con bị bẩn thì làm sao sau này đứa trẻ có thể cứng cáp, khỏe mạnh được?
Chưa kể, giờ đây người ta có nhiều chiêu trò khác để đánh lạc hướng con mình khỏi những hoạt động ngoài trời. Người ta dùng máy tính bảng, điện thoại thông minh, truyền hình cáp với máy tính nối mạng để tạo một "sân chơi" bao quanh là tường bê tông và nền cát bằng gạch bông sáng loáng cho đứa trẻ.
Kết quả, sau này có một lứa gà công nghiệp, đi đâu cũng chập chững, vắng bố vắng mẹ là mất cả thế giới.
2. Bố mẹ la rầy con quá nhiều
Dân gian có câu: "Thương cho roi cho vọt".
Vì thương con nên càng phải đánh, càng phải mắng, càng phải nghiêm, có thế sau này con mới nên người.
Nhưng họ nhầm, bởi theo một kết quả nghiên cứu năm 2013 của Đại học Pittsburgh, các bậc phụ huynh có thói quen chửi mắng, quát tháo con, xúc phạm con bằng ngôn từ sẽ ảnh hưởng đến tính cách của đứa trẻ một cách nghiêm trọng trong tương lai.
Những đứa trẻ thường xuyên bị cha mẹ la mắng hồi bé lớn lên thường có biểu hiện cư xử không đúng mực, thậm chí còn có triệu chứng trầm cảm.
Phụ huynh có thể nhẹ nhàng nhắc nhở, có thể chỉ cho bọn trẻ biết chúng làm gì sai và nên sửa ở đâu, thay vì dở dồ, hét ra lửa thở ra khói, hạ thấp con mình.
3. Kiểm soát con mình quá chặt
"Không quản thì để nó hư à?"
"Thả ra để nó chạy lung tung rồi học toàn ba cái lăng nhăng ngoài xã hội loạn lạc kia chắc?"
Đây chính là những câu bào chữa cho hành động kiểm soát con quá đáng của những bậc phụ huynh yêu thương con mình. Đồng ý là bây giờ xã hội quá loạn để có thể cho bọn trẻ tự phát triển, nhưng cũng không đến nỗi các vị phụ huynh phải đi theo rình rập, phải giành quyền kiểm soát mọi thứ xung quanh con mình. Bọn trẻ bây giờ chúng cũng giỏi và khôn ngoan lắm chứ.
Thời báo Trẻ em và Gia đình đã tập hợp 300 sinh viên đại học cùng làm một cuộc khảo sát về mức độ kiềm cặp của bố mẹ họ. Kết quả cho thấy, những sinh viên có phụ huynh thường xuyên kiểm soát cuộc sống của mình thường có mức độ trầm cảm khá cao, cũng như không hài lòng với cuộc sống bản thân.
Bên cạnh đó, số sinh viên có bố mẹ quá kiểm soát thường không cởi mở với những cái mới, hay tự ti, nhất là rất hay dùng thuốc giảm đau, thuốc an thần.
Thế nên, các phụ huynh à, hãy để con mình có một khoảng riêng tư để chúng tự hình thành tính cách.
4. Bố mẹ cho con tự do đi ngủ vào bất cứ giờ nào
Hành động tưởng như tôn trọng quyền tự do, cũng như rèn tính tự lập cho trẻ này của các bậc phụ huynh hóa ra lại không mang lại kết quả như ý muốn.
Nghiên cứu của các khoa học gia người Anh đã chứng minh được mối liên hệ giữa thời gian ngủ bất ổn định với những biểu hiện tiêu cực của trẻ, ví dụ như tăng động, hạnh kiểm kém ở trường và khó biểu hiện cảm xúc. Ngoài ra, chính việc không cho trẻ em đi ngủ đúng giờ sẽ gây tác động xấu đến sự phát triển não ở trẻ nhỏ.
5. Cho trẻ xem TV từ khi còn quá nhỏ
Ngày nay, để dỗ bọn trẻ ăn, không thiếu những phụ huynh Việt sử dụng TV như một biện pháp cứu cánh hữu hiệu nhằm lôi kéo sự tập trung của trẻ, sau đó sẽ dễ dàng cho con ăn hơn.
Năm 2007, một nghiên cứu về trẻ em lại công bố kết quả khiến các bậc phụ huynh phải giật mình: cho trẻ em xem TV quá nhiều trong 3 năm đầu đời sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng từ ngữ, cũng như khiến trẻ có khả năng trở nên ngang ngược, hay bắt nạt bạn bè khi bắt đầu theo học mầm non.
Xem nhiều TV cũng là tác nhân gây ra chứng mất tập trung của trẻ, giảm khả năng tư duy Toán và khả năng đọc chính xác trong tương lai.
Tuy nhiên, vẫn có một số chương trình được chứng minh là tốt với sự phát triển của trẻ, ví dụ như các show tạp kỹ dành riêng cho trẻ em 2-2,5 tuổi có các hoạt động, bài học kích thích tư duy, phản ứng của trẻ.
6. Bố mẹ độc đoán
Bố mẹ độc đoán là những bậc phụ huynh có xu hướng luôn gò ép con mình phải làm theo những gì mà họ sắp đặt, vẽ ra. Họ sẽ sắp xếp sẵn cho con phải-thích môn học gì, phải-ăn cái gì, phải-tập cái gì, phải-thi vào đâu, phải-làm nghề gì, mặc cho con có muốn hay là không. Đơn giản chỉ vì họ muốn thế.
Họ tin rằng, với kinh nghiệm sống của mình, gò ép con vào khuôn khổ mà họ tự nghĩ ra sẽ là cách tốt nhất để con có thể toàn vẹn phát triển, cũng như giữ gìn được thanh danh cho gia đình.
Như một điều hiển nhiên, những đứa trẻ phải cố gồng mình khớp vào chiếc khuôn không vừa ấy khi đi học sẽ vô cùng chật vật, khó thể hiện bản thân cũng như thiếu sự thỏa mãn trong cuộc sống.
Còn gì tệ hơn khi bạn muốn thứ gì nhưng lại bị ép buộc phải thích một thứ khác?
7. Bố mẹ nghiện sử dụng điện thoại
Điện thoại di động ra đời là cả một bước tiến dài của nhân loại, nhất là khi kỷ nguyên điện thoại thông minh bắt đầu mở ra. Cuộc sống thường ngày của chúng ta bỗng chốc xoay vần quanh một thiết bị điện tử bé xíu.
Nhưng những người cha, người mẹ hàng ngày ôm lấy chiếc điện thoại, sử dụng nó liên tục khi ở bên con trẻ sẽ gây ra ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của đứa bé. Bố mẹ mất tập trung vào con, bao nhiêu thứ nguy hiểm xung quanh làm sao có thể kiểm soát được.
Một nghiên cứu về vấn đề này đã được tiến hành vào năm 2015, cho thấy điện thoại thông minh tiềm tàng một nguy cơ khá cao đến sự hạnh phúc và khả năng phát triển của một đứa trẻ trong tương lai. Đồng thời, nghiên cứu của Wall Street Journal cũng cho thấy có sự gia tăng khả năng thương tích ở trẻ mà nguyên nhân là ở điện thoại thông minh mà bố mẹ sử dụng.
8. Các bậc phụ huynh lạnh lùng, xa cách với con cái
Bạn có thể thốt lên rằng đó đúng là điều hiển nhiên, bố mẹ không gần gũi con thì làm sao con vui được?
Đúng, bởi nhiều nghiên cứu đã chứng minh rõ ràng rằng những đứa trẻ không được hưởng tình thương ấm áp đầy đủ từ bố mẹ khi lớn lên thường có nhiều vấn đề về thái độ cư xử, có cảm giác không an toàn và rất khó khăn trong thể hiện cảm xúc.
Bọn trẻ đáng thương ấy cũng có xu hướng khép mình với xã hội và luôn thường trực cảm giác lo âu. Cũng chính bởi vậy, chúng chẳng thể dễ dàng thành công trong cuộc sống khi còn vướng bận quá nhiều điều không vui.
9. Bố mẹ thường xuyên dùng đòn roi trừng phạt con
Một trong những sự trừng phạt phổ biến nhất mà các bậc phụ huynh sử dụng khi răn đe trẻ về lỗi sai của chúng chính là đòn roi. Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi mà.
Tuy nhiên, trái với tác dụng răn đe mà họ mong muốn, đòn roi lại mang đến nguy cơ tăng động, dễ nổi nóng và nhiều biểu hiện tiêu cực khác. Điều này được chứng minh trong nghiên cứu năm 2000 của Thư viện y dược quốc gia Mỹ, rằng những học sinh cấp 1 bị bố mẹ đánh đòn thường xuyên có xu hướng trở nên hư hỏng hơn rất nhiều.
Hoặc trong kết quả phân tích năm 2016 của Đại học Texas được thực hiện trong 50 năm với 160.000 đứa trẻ, đòn roi hồi bé có mối liên kết chặt chẽ với các vấn đề sức khỏe và khả năng nhận thức của chúng.
